Sektor bankowy czekają poważne wyzwania

Otoczenie makroekonomiczne, rosnąca skala przestępczości oraz otoczenie regulacyjne to ryzyka najczęściej wymieniane przez przedstawicieli światowego sektora bankowego w rankingu Banking Banana Skins, przygotowanego przez PwC i Centre for the Study of Financial Innovation (CSFI).

Autorzy raportu „Czy banki są gotowe na nowe reguły gry? Wyzwania sektora bankowego w Polsce i na świecie w 2016”, którego ranking Banking Banana Skins jest integralną częścią, podkreślają, że w tegorocznym zestawieniu widoczna jest zmiana hierarchii zagrożeń dla sektora bankowego na świecie. Na pierwszym miejscu znalazło się ryzyko związane z pogorszeniem sytuacji makroekonomicznej (w poprzednim badaniu było na miejscu 3.). Największe obawy respondentów budzi wysokie zadłużenie niemal wszystkich sektorów, słabość gospodarek krajów Europy południowej, spadające ceny surowców oraz niestabilna sytuacja gospodarcza w Chinach oraz na innych rynkach wschodzących.

Na drugim miejscu w rankingu uplasowało się zagrożenie przestępczością, które w ciągu zaledwie jednego roku przesunęło się aż o siedem pozycji w górę. Przyczyniło się do tego poczucie strachu przed coraz powszechniejszą cyberprzestępczością. Ankietowani wskazali na dużą trudność w ochronie przeciwko atakom hakerskim oraz kradzieżom danych. Prowadzą one do bezpośrednich strat finansowych, powodują poważne awarie systemów bankowych paraliżując ich działalność. Mogą też mieć ogromny wpływ wizerunkowy dla banku i skutkować spadkiem zaufania do instytucji finansowej. Dlatego reputacja pojawiła się po raz pierwszy, jako oddzielne ryzyko w rankingu (12. pozycja).

Nieco niżej niż w latach ubiegłych, bo na trzecim miejscu, wśród najpoważniejszych zagrożeń znalazły się obawy przed niekorzystnymi zmianami w otoczeniu regulacyjnym. Wiążą się one przede wszystkim z wprowadzaniem coraz bardziej szczegółowych i restrykcyjnych regulacji, które mogą skutecznie hamować rozwój sektora bankowego. Co prawda w porównaniu z 2014 rokiem, zagrożenie to spadło w rankingu z pierwszego miejsca na trzecie, wciąż budzi jednak wiele obaw. Po kryzysie finansowym, wiele z wprowadzanych rozwiązań prawno-regulacyjnych pociągnęło za sobą poważne koszty, które ponieść musiał sektor bankowy. Część regulacji była nadmiarowa i nie wynikała z problemów lokalnego rynku, a ponadto nierzadko niespójna z systemem lokalnego prawa. Co więcej, pociągnęła za sobą nieprzewidziane przez ustawodawców konsekwencje. Wiele nowo sformułowanych wymagań narzucało potrzebę dużego zaangażowania ze strony kadry menedżerskiej i powodowało zmniejszenie jej dostępności czasowej dla zadań związanych z bieżącą działalnością biznesową.

„Wynik tegorocznego badania świadczy o dużym niepokoju o przyszłość branży bankowej. Już nie tylko tsunami regulacyjne, fin-tech, cyber security i polityka spędza sen z oczu bankowcom, ale przede wszystkim gospodarka, i to w ujęciu światowym. Kondycja banków jest w znacznej mierze pochodną kondycji gospodarki. Negatywne perspektywy w globalnej makroekonomii oznaczają potencjalne mniejsze przychody banków, jak i wyższe koszty rezerw, szczególnie dla dużych graczy” – mówi Mariusz Śpiewak, partner, lider zespołu doradztwa dla sektora finansowego.

Wyzwania sektora bankowego w Polsce

Zdaniem ekspertów PwC w Polsce na pierwszym miejscu ryzyk stojących przed sektorem bankowym umieścić należy – tak samo jak w przypadku rankingu globalnego – wpływ otoczenia makroekonomicznego. Oprócz tego należy zwrócić także uwagę na ryzyko polityczne (w rankingu światowym spadło z drugiej na piątą pozycję). Przyjęte niedawno postanowienia w sprawie podatku bankowego, czy dyskutowane pomysły wsparcia dla kredytobiorców frankowych, stanowią jedną z największych niewiadomych w tym roku.  Nowe regulacje, które w rankingu globalnym są na 3. pozycji, będą również istotnym wyzwaniem dla sektora w Polsce. Eksperci PwC podkreślają, że nie wszystkie segmenty biznesu (czy mniejsze banki) będą w stanie udźwignąć coraz większy ciężar regulacyjny.

„Sektor bankowy w Polsce jest dobrze skapitalizowany, innowacyjny, bardzo konkurencyjny, ale przede wszystkim nadmiernie doregulowany. Wciąż niepewna sytuacja gospodarcza przede wszystkim w krajach Unii Europejskiej, z których pochodzą podmioty dominujące wobec polskich banków, znaczne wyzwania kapitałowe tych podmiotów i ich ograniczone możliwości wsparcia „dla córek”, dotkniętych nowymi obciążeniami fiskalnymi, topniejącymi marżami odsetkowymi i rosnącymi obciążeniami na BFG, podwyższają ryzyko i koszty działalności banków w Polsce. Lista priorytetów w zakresie ryzyka i stabilności finansowej banków w 2016 będzie kształtować się wokół adekwatności modeli biznesowych i rentowności, które pozwolą przetrwać nadchodzący „chudszy” okres. Banki liczą na poważniejsze traktowanie zasady proporcjonalności przez regulatorów” – mówi Piotr Bednarski, dyrektor w zespole ds. regulacji bankowych.